RSS web de birçok yerde kullanılan haber ve benzeri sitelerdeki yeni konuların, sayfaların kolay takip edebilmek için geliştirilmiş bir yapıdır. Örneğin web sayfanızda eklediğiniz yeni bir sayfa bilgisini yaymak istiyorsunuz. Bunu bir RSS dosyası halinde hazırladığınızda bu konu ile ilgili olanlar RSS yorumlayıcıları ile bu dosyayı indirerek sayfadaki değişikliklerden haberdar olabilir. Bu değişikliklerden haberdar olmak siteyi dolaşıp sayfaları aramalarına gerek kalmayacaktır.
RSS'in açılımını inceleyecek olursak birçok farklı anlam ile karşılaşmaktayız. Çünkü birçok firma tarafından yeni anlamlar ileri sürülmüştür. Bu farklılık RSS in biçimlerine de yansımış ve farklı sürümlerin (versiyon) ortaya çıkmasına neden olmuştur. RSS ilk olarak Netscape firması tarafından "Rich Site Summary" (0.90) anlamı ile 1999 yılında ücretli olarak ileri sürülmüştür. Daha sonra "Really Simple Syndication" adı ile 2001 yılında UserLand Software tarafından başka bir sürüm (0.91) olarak ücretsiz olarak karşımıza çıkmıştır. Bu sürüm günümüzde kullanılan en popüler sürümdür. Diğer farklı bir kullanımı da "RDF Site Summary" e (1.0) karşılık düşmektedir.
Aşağıdaki tabloda RSS sürümleri hakkında bilgiler yer almaktadır.
Sürüm | Geliştiren Kurum | Avantajları | Durum | Öneri |
0.90 | Netscape | | 1.0 ile devri kapandı | Kullanılması önerilmez |
0.91 | UserLand | Kullanımı kolay | En çok kullanılan sürüm, 2.0 bu sürümden daha kapsamlı | Basit yapılarda kullanılabilir 2.0'a geçiş kolaylıkla yapılabilir |
0.92
0.93
0.94 | UserLand | Daha fazla meta data'ya sahiptir | 2.0 bu sürümlerden daha kapsamlı bir yapıya sahip | 2.0'ın kullanılması tercih edilmelidir |
1.0 | RSS-DEV Working Group | RDF tabanlı parça (modül) ile genişletilebilir | Kararlı bir çekirdeğe sahiptir | RDF tabanlı uygulamalarda kullanılması önerilir |
2.0 | UserLand | Yeni eklentiler ile daha zengin ve 0.9x'i destekleyen bir yapı var | Kararlı bir çekirdeğe sahip | Geniş meta data'ya sahip zengin yayınlamalarda kullanılabilir |
RSS dosyası nasıl oluşturulur?
RSS bir xml dosyası olduğu için XML'in temel yapısının bilinmesinde gerekmektedir. Eğer bilinmiyorsa XML ile ilgili yardımcı belgeler incelenmelidir.( http://www.xml.com, http://www.w3.org/XML/ vb.) XML ile HTML arasında büyük benzerlikler vardır. En belirgin benzerlik her iki yapıda da etiketlerin (tags) varlığıdır. XML de de bu etiketler hiyerarşik bir yapıya sahiptir. Aşağıda bir RSS dosyasının adım adım oluşturulması incelenecektir.
Bir haber sitesine sahip olduğumuzu ve sitemize yeni bir sayfa ya da konu eklediğimizi düşünelim. Konu ile ilgili duyurmak istediğimiz bilgilerde aşağıdaki gibi olsun.
İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetimi ve Webmail Arayüzü (17 MART 2005)
http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#6
İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetim Sistemi devreye alınmış ve Webmail arayüzleri yenilenmiştir.
Bu yeni konuyu RSS dosyamızda ifade etmek için üç adet etikete ihtiyacımız olacaktır. Bunlar title, link, description dır. Elimizdeki yayımlamak istediğimiz bilgileri bu 3 etiketi içine doğru bir şekilde yerleştirmemiz gerekmektedir. Konu başlığını title etiketleri arasına, konuya ulaşılacak bağlantı adresini link etiketi arasına ve konunu tanımını description etiketi arasına yerleştirilmesi gerekmektedir. Son olarak da bu grubun bir madde olduğunu ifade edebilmek için item etiketi arasına almamız yeterli olacaktır.
<item>
<title>İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetimi ve Webmail Arayüzü (17 MART 2005)</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#6</link>
<description>İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetim Sistemi devreye alınmış ve Webmail arayüzleri yenilenmiştir.</description>
</item>
Artık dosyaya eklemek istediğimiz diğer haberleri de buna benzer şekilde ekleyebiliriz. Fakat dosyayı tamamlamamız için birkaç işlem daha yapmamız gerekmektedir. Tüm sayfalarla ilgili maddeleri tamamladıktan sonra sitemizi bir kanal (channel) olarak tanımlamalıyız. Burada bir madde için kullanılan title, link, description etiketlerini tüm sayfalar için geçerli olacak şekilde kullanacağız.
<title>İTÜ BİDB Haber Sayfaları</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/</link>
<description>BİDB Haber Sayfaları</description>
Bu etiketler item etiketi ile çevrelenmediği için RSS yorumlayan programlar bunun (kanal) site ile ilişkili olduğunu anlayacaktır.
Dosyamızda son olarak hangi XML ve RSS sürümünü kullandığımızı belirteceğiz. XML sürümü olarak 1.0 kullandığımız için <?xml version="1.0" ?> satırını eklemeliyiz. RSS sürümü olarak yaygın kullanıma sahip RSS 0.91 i biçimine uygun şekilde oluşturduk, fakat aynı zamanda daha zengin meta data ya sahip RSS 2.0 da uymaktadır. Genişletilebilme şansı verdiği için 2.0 ı kullanacağız. (<rss version="2.0">).Tabii ki açılan "rss" etiketi hiyerarşik yapıyı bozmamak için dosya sonunda kapatılacaktır. Sonuç olarak aşağıdakine benzer bir metin etmiş olacağız.
<?xml version="1.0" ?>
<rss version="2.0">
<channel>
<title>İTÜ BİDB Haber Sayfaları</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/</link>
<description>BİDB Haber Sayfaları</description>
<item>
<title>İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetimi ve Webmail Arayüzü (17 MART 2005)</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#6</link>
<description>İTÜ İstenmeyen E-posta Yönetim Sistemi devreye alınmış ve Webmail arayüzleri yenilenmiştir.</description>
</item>
<item>
<title>İTÜ Kimlik Doğrulama ile E-posta Gönderimi Hizmeti (22 Eylül 2004)</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#7</link>
<description>İTÜ E-posta sunucularında SMTP AUTH ve SSL desteği verilmiştir.</description>
</item>
<item>
<title>İTÜ Merkezi Yetkilendirme Sistemi - MYS (27 Temmuz 2004)</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#8</link>
<description>Tüm İTÜ Bilişim Hizmetleri tek bir kullanıcı hesabı ve şifresi ile kullanılabilir olmaktadır.</description>
</item>
<item>
<title>İTÜ SSH Terminal Hizmeti Kullanımı (16 Şubat 2004)</title>
<link>http://bidb.itu.edu.tr/?H=1#10</link>
<description>İTÜ Telnet ve FTP hizmeti SSH ve SFTP hizmetleri kullanımına dönüştürülmüştür.</description>
</item>
</channel>
</rss>
Bu örnekte üç adet konu olduğunu item etiketlerinden anlayabiliriz. Bu konu başlıkları sadece bir siteden olmak zorunda değildir. Farklı sitelerden bağlantı verilebilir. Bu yöntem özellikle günümüzde blog larda sıkça kullanılmaktadır. Oluşturulan haberler.xml adında kaydedip sitemizde yayınlayabiliriz.
Eğer bu sayfanın geçerli bir RSS dosyası olup olmadığını öğrenmek istiyorsak http://feedvalidator.org/, http://rss.scripting.com/ benzeri sayfalarda geçerliliğini öğrenmek istediğimiz sayfanın adresini vermemiz yeterli olacaktır. Ayrıca internette genelde RSS dosyaları için sıkça kullanılan resimler vardır bunlardan bazıları ve dir.
Artık bu dosyayı takip etmek isteyen kişiler RSS okuyucularına göstererek RSS sitedeki yeni konulardan haberdar olabilirler. Sıkça kullanılan bazı RSS yorumlayıcılarından bazıları RSS Reader , SharpReader, Bloglines, FeedReader dir.
Her yeni konu eklendiğinde RSS dosyasını el ile oluşturmak sıkıcı olabilir bunun için web de bazı programlar veya kendi yazacağımız basit bir program ile oluşturulabilir.
İTÜ BİDB RSS Dosyaları
İTÜ BİDB sayfalarındaki yenilikleri yayımlayabilmek için üç farklı rss dosyası kullanılmaktadır.
Haberler: BİDB den duyuru niteliğindeki haberlerin yer aldığı dosyadır.Ulaşılabilecek adresi http://bidb.itu.edu.tr/rss/haberler.xml
Destek: BİDB nin teknik destek ile ilgili yayımlanan belgelerin yer aldığı dosyadır. Ulaşılabilecek adresi http://bidb.itu.edu.tr/rss/destek.xml
Antivirüs : BİDB'nin virüsler ile ilgili belgelerinin yer aldığı dosyadır. Ulaşılabilecek adresi http://bidb.itu.edu.tr/rss/antivirus.xml
İsmail Özgür Demirel
İTÜ BİDB
Kaynakça :
1.http://www.webreference.com/authoring/languages/xml/rss/intro/
2.http://www.xml.com/pub/a/2002/12/18/dive-into-xml.html
3.http://www.webreference.com/authoring/languages/xml/rss/intro/
4.http://searchenginewatch.com/sereport/article.php/2175271
5.http://www.feedforall.com/rss-fields.htm
6.http://www.rssreader.com/