VDSL2 (Very High Speed Digital Subscriber Line 2 - Çok Yüksek Hızlı Sayısal Abone Hattı 2) eski telefon servisleri için kullanılan bakır tel altyapısını frekans ayırıcı yardımı ile kullanan bir iletişim teknolojisidir.
VDSL2, DSL (Digital Subscriber Line - Sayısal Abone Hattı) teknolojisinin sonuncusudur. Diğer DSL teknolojileri de yine xDSL formatında olmak üzere kullanılmaya devam etmektedir.
DSL Teknolojileri
Teknoloji | ITU Standartı |
ADSL | ANSI T1.413 Issue 2, ITU G.992.1 (G.DMT), ITU G.992.2 (G.Lite) |
ADSL2 | ITU G.992.3/4, ITU G.992.3 Annex J, ITU G.992.3 Annex L |
ADSL2+ | ITU G.992.5, ITU G.992.5 Annex L, ITU G.992.5 Annex M |
HDSL | ITU G.991.1 |
HDSL2 | |
IDSL | |
MSDSL | |
PDSL | |
RADSL | |
SDSL | |
SHDSL | ITU G.991.2 |
UDSL | |
VDSL | ITU G.993.1 |
VDSL2 | ITU G.993.2 |
| |
Mayıs 2006’ da, Cenevre’ de, ITU (International Telecommunication Union) tarafından kullanımı onaylanan VDSL2, tablodan da görüleceği üzere, ITU’ nun ITU G.993.2 standartıdır. Yüksek hız gerektiren ses, görüntü, veri, HDTV (High Definition Television / Yüksek Çözünürlüklü Televizyon) ve interaktif oyun gibi yaygın olarak kullanılan servisleri (Triple Play services) desteklemek amacıyla dizayn edilmiştir. VDSL2 bu yüksek veri aktarma hızına mevcut altyapıda hiçbir değişiklik yapmaksızın, xDSL altyapısıyla, kademeli, esnek ve ekonomik bir şekilde ulaşmayı sağlar.
ITU-T G.993.1 (VDSL)’ in bir üst geliştirilmiş versiyonu olan ITU-T G.993.2 (VDSL2), 30 MHz’ e kadar bant genişliği kullanarak bükümlü tel çifti üzerinde (twisted pair) 200 Mbit/s’ e kadar olan simetrik ve asimetrik toplam veri aktarma oranının iletilmesine olanak verir. Bant genişliğine ilişkin karşılaştırmalı bir tablo aşağıda verilmiştir.
VDSL2’ nin veri iletim hızı kaynaktan uzaklaştıkça azalır. Veri çıkış noktasında 250 Mbit/s hızı görülürken bu hız 0,5 km’ de 100 Mbit/s’ kadar, 1 km’ de ise 50 Mbit/s’ e kadar düşmektedir. Veri hızının uzaklıkla bu denli azalmasına rağmen yine de VDSL2, VDSL’ den daha performanslı çalışır. Hatta, performansı 1,6 km’ de ADSL2+ ile eşdeğerdir. Bununla beraber, VDSL2 standartı, ADSL2’ de bulunan, gelişmiş sistem kontrolü, genel yönetim arayüzü ve bant genişliğini ve bit oranını en yüksek seviyede kullanma yeteneği dahil, fonksiyonelliği ve daha bir çok özelliği barındırır.
VDSL’ in gelişimi esnasında frekans spektrumu kullanımı önemli bir mesele olmuştur.
Bu amaçla, ilk etapta dünya çapında British Telecom’ un önderliğinde servis sağlayıcıların bir araya gelerek oluşturdukları "Full Service Access Network" organizasyonu geliştirdikleri VDSL teknolojisinden çok iyi yararlanamadılar. Kutuplaşmaya yol açan hangi modülasyon kodunun kullanılacağı tartışması bu teknolojinin yayılmasını yavaşlatmış (DMT ya da QAM); daha sonra ana silisyum tedarikçileri tarafından verilen ortak bir kararla, ITU’ nun da bu standarda imzasını atmasıyla, modülasyon kodu türü DMT olarak kararlaştırılmıştır.
Aşağıda bu modülasyon türlerine kısaca değinilmiştir.
Ortogonal Frekans Bölmeli Çoğullama (Orthogonal frequency Division Multiplexing (OFDM)/Kodlanmış Ortogonal Frekans Bölmeli Çoğullama (COFDM)) ve Ayrık Çoklu Tonlamalı Modülasyon (DMT)): Çoklu-taşıcılı sayısal modülasyon tekniği olarak kullanılan bir frekans bölmeli çoğullama yöntemidir. Veri taşımak için çok sayıda, birbirine çok yakın aralıklı ortogonal alt taşıyıcılar kullanılır. Veri her alt taşıyıcıya bir tane düşecek şekilde paralel veri akışı ve kanallara bölünür ve her alt taşıyıcı bilinen bir modülasyon tekniğiyle, düşük sembol hızı ile elde edilen toplam veri oranları, aynı bant genişliğindeki bilinen tek taşıyıcılı modülasyon tekniğindeki gibi korunarak modüle edilir.
Bu tekniğin sağladığı en büyük fayda, kötü kanal koşullarından etkilenmeyi önemli ölçüde azaltabilmesidir. Uzun bir kablodaki yüksek frekanslardaki zayıflama, dar bantta girişim etkisi gibi.
Dik Genlik Bölmeli Çoğullama (Quadrature amplitude modulation (QAM)): Veriyi iki taşıyıcı dalganın genliğini değiştirerek ederek ileten bir modülasyon tekniğidir. Bu bahsedilen iki dalga genellikle sinüzoidaldir ve birbirleriyle aralarında 90 derece faz farkı vardır ve bu yüzden dik taşıyıcılar olarak adlandırılırlar.
Diğer modülasyon tekniklerinde olduğu gibi QAM veriyi taşıyıcı işaretin veya dalganın bazı özelliklerini değiştirerek iletir. QAM kullanıldığında, iki dalganın genliği de biribirlerine 90 derecelik faz farkıyla değişmektedir.
Bant Planlama: VDSL2 gelişmiş servisleri desteklemek amacıyla geliştirilmiş dünya çapında bir standarttır. VDSL2 bu nedenle servis sağlayıcıların ihtiyaçlarını doğrultusunda bir çok yapılandırma profili ve bant planına sahiptir. Frekans bant genişliği 8.5 MHz, 12 MHz, 17.7 MHz ve 30 MHz seçenekleri olmak üzere 30 MHz’ ye kadar yükseltilmiştir. VDSL2, gelen ve giden akış işaretleri için ayrıca asimetrik (Plan 998) ve simetrik (Plan 997) bant planlarını barındırır.
Performans: Aşağıdaki tablolar 3 ayrı profile ait (30a, 17a, 8b) performans eğrilerini göstermektedir.
- 30A Profili: Bu VDSL yapılandırması, çok kısa döngülerde 100 Mbps’ den fazla veri aktarma hızı sağlayan bir yapılandırma profiline aittir. Veri aktarma hızı keskin bir şekilde düştüğü için bu profil daha çok fiber-ev uygulamalarında kullanılmaya uygundur.
- 17A Profili: Bu profil de daha çok fiber-curb ve fiber-kabinet uygulamalarında kullanılmaya uygundur.
- 8A Profili: Bu profil ise daha çok uzaktan DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer/Sayısal Abone Hattı Erişimi Çoğullayıcısı)’ ler ve fiber-kabinet gibi uzaktan erişimli uygulamalarda kullanılmaya uygundur.
VDSL2 teknolojisinden faydalanabilmek için normal modemden farklı olarak bir kablolu ya da kablosuz hizmet verebilen VDSL2 destekli bir modeme de ihtiyaç duyulmaktadır.