İki veya daha fazla bilgisayarın birbiriyle haberleşmesi için belirli protokollere ihtiyaç vardır. TCP/IP, günümüzde en yaygın olarak kullanılan protokol takımıdır ve TCP/IP protokol yığınına (TCP/IP stack) gömülü, İnternette veri aktarımı için kullanılan 2 protokolü temsil eder; Transmission Control Protocol (TCP) ve Internet Protocol (IP).
| OSI REFERANS MODELİ |
7. | UYGULAMA |
6. | SUNUM |
5. | OTURUM |
4. | TAŞIMA |
3. | AĞ |
2. | VERİ BAĞLANTI |
1. | FİZİKSEL |
| TCP/IP MODELİ |
4. | UYGULAMA |
3. | TAŞIMA |
2. | İNTERNET |
1. | AĞ ARAYÜZÜ |
İşleyiş
TCP/IP'de, yollanan veriler katmanlara göre paketlenerek yollanır ve alıcıda bu paketler teker teker açılıp veri ulaştırılır. Her katmanda yollanan verinin türüne göre (e-posta, dosya aktarımı) belirli protokoller görev yapar. OSI referans modelindeki 7 katmana karşılık TCP/IP’de 4 katman mevcuttur;
Application (Uygulama),
Transport (Taşıma),
Internet,
Network Interface (Ağ Arayüzü) .
Application Layer(Uygulama Katmanı): Bu katmanda veriyi göndermek isteyen uygulama ve kullandığı dosya biçimi bulunarak gönderilen verinin türüne göre farklı protokoller çalıştırılır (HTTP, SMTP, FTP, Telnet, vs.) ve programlarla Taşıma protokollerinin haberleşmesi sağlanır. Uygulama Katmanı Taşıma Katmanıyla portlar aracılığıyla haberleşir. Portlar numaralandırılmış standart uygulamalardır (HTTP:80, FTP:21, vs.) ve Taşıma Katmanında gelen paket içeriğinin türünün anlaşılmasında rol oynar.
Transport Layer(Taşıma Katmanı): Bu katman verinin ne şekilde gönderildiğini gösterir.
TCP (Transmission Control Protocol) ve
UDP (User Datagram Protocol) protokolleri bu katmanda çalışır. TCP ve UDP iletim esnasında veriye içinde bazı kontrol bilgilerinin bulunduğu bir
başlık (header) ekler. TCP, kayıpsız veri gönderimi sağlayabilmek için kullanılan protokoldür. Gönderilen veriler için özel bir
TCP kabul paketi (TCP ACK) gönderilir ve gelmiş olan paketlerin doğruluğu kontrol edilir. Gönderen taraf, kabul gelmediği sürece pakedi tekrar gönderir, böylece gönderim sağlanmış olur. TCP’de veri iletimi için iki bilgisayar arasında
Three-Way Handshake (Üç Zamanlı El Sıkışma) bağlantısı kurulur. HTTP, HTTPS, POP3, SMTP, FTP, SFTP gibi protokollerdeki veri iletimi TCP vasıtasıyla yapılır. UDP’de ise gönderilen paketin ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilmez. Bağlantı kurulum işlemleri, veri akış kontrolü ve tekrar iletim işlemleri yapmayarak iletim süresini azaltır ve ağ üzerinde TCP’ye oranda daha az bant genişliği kaplar. TFTP, SNMP gibi protokoller UDP vasıtasıyla çalışır.
Internet Layer(İnternet Katmanı): Bu katmanda hedef veya kaynak IP adresleri veriye eklenerek verinin hangi bilgisayara gönderileceği belirlenir ve gönderilen paket
Veri Bloğu (Datagram) halini alır. Datagram maksimum 65,535 bayt boyutunda olabilir, daha fazla boyutlardaki paketleri IP protokolü yeteri kadar "Datagram"a ayırır. IP, ICMP, IGMP, ARP gibi protokoller bu katmanda çalışır.
Network Interface Layer(Ağ Arayüzü Katmanı): Bu katmanda verinin kablo üzerinde alacağı yapıyı tanımlayarak bir ve sıfırların fiziksel olarak görüntülenmesi sağlanır. Ethernet Ağ Arayüzü Katmanında kullanılan ve veri iletiminin fiziksel görünümünü sağlayan en yaygın kablolu yerel ağ teknolojisidir. Ethernet üç alt katmana sahiptir;
LLC (Logic Link Control Layer- Mantıksal Bağlantı Kontrolü),
MAC (Media Access Control-Ortam Erişim Kontrolü) ve
Pyhsical(Fiziksel). LLC alt katmanında, İnternet Katmanı’ndaki
frame(çerçeve)’in hangi protokolle geldiğini belirleyerek iletimin MAC’a geçişini sağlar. MAC alt katmanında, hedef ve kaynak mac adresleri eklenir. LLC ve MAC, veri bloğuna kendi başlıklarını ekleyerek tam "frame" yapısını oluştururlar. Fiziksel alt katman ise bu "frame"i elektrik sinyaline(kablolu ağda) ya da elektromanyetik dalgalara(kablosuz ağda) dönüştürür.
Genel TCP/IP yapısı:
Komut satırında “
ping 127.0.0.1” komutunu yazıp “
Enter” tuşuna basıldığında cevap alınıyorsa, İnternet bağlantısı gerektirmeden mevcut bilgisayarda TCP/IP yüklü olup olmadığı sorgulanmış olunur.