IP Adresi
IP(Internet Protocol) adresi bir network ya da İnternete bağlı cihazların (bilgisayar, yönlendirici(router), anahtarlayıcı(switch) vs.) birbirlerini tanımlama, aralarında ulaşım ve veri yollamak için kullandıkları adreslerdir. Günümüzde kullanılan iki türlü IP versiyonu vardır. Bunlar IPv4 ve IPv6 dır. Bu dökümanda IP adresi olarak günümüzde daha yaygın kullanılmakta olan IPv4 adresleri ele alınmaktadır.
IPv4 Adres Yapısı ve Sınıfları
IP adresleri 32 bit(4 byte) boyutunda olup yapı itibari ile 4 oktetten oluşur.00000000.00000000.00000000.00000000 = 0.0.0.0
11111111.11111111.11111111.11111111 = 255.255.255.255 adresleri arasında 4,294,967,296 adet IP adresi bulunmaktadır. Ip adresleri 5 sınıfa ayrılmaktadır:
| Sınıf | Başlangıç IP | Bitiş IP | İlk Oktetin
Daimi Başlangıcı |
| A | 0.0.0.0 | 127.255.255.255 | 0 |
| B | 128.0.0.0 | 191.255.255.255 | 10 |
| C | 192.0.0.0 | 223.255.255.255 | 110 |
| D | 224.0.0.0 | 239.255.255.255 | 1110 |
| E | 240.0.0.0 | 255.255.255.255 | 1111 |
A sınıfı adreslerde ikinci, üçüncü ve dördüncü oktetler son kullanıcı adreslerini oluşturur.
B sınıfı adreslerde ise üçüncü ile dördüncü oktetler son kullanıcı adreslerini oluşturur.
C sınıfı adreslerde sadece dördüncü oktet son kullanıcıların kullanımına ayrılmıştır.
IPv4 adres yapısında ağları daha küçük parçalara ayırabilmek için alt ağ maskeleri(subnet mask) kullanılır. Alt ağ maskeleri, IP adreslerinin ağa ait kısım ile son kullanıcılara verilen kısmın birbirinden ayrılması işlevini görürler. Örneğin; 192.168.10.5 C sınıfı bir IP adresinde ilk üç oktet ağa ait kısmı, dördüncü oktet son kullanıcılara verilen kısmı belirttiği için alt ağ maskesi 255.255.255.0 şeklinde olur. Burada 192.168.10._ ile gösterilen kısım ağ bitlerini temsil ettiği için alt ağ maskesinde bu kısımdaki bitler 1 değerini alır. _._._.10 ile gösterilen kısım kullanıcılara verilen IP adreslerini gösterdiğinden bu kısımdaki bitler alt ağ maskesinde 0 değerini alır.
Sınıflara Dayalı Yönlendirme (Classful Routing)
Sınıflara dayalı yönlendirmede alt ağ maskeleri IP adresinin sınıfına göre değer alır. Yani eğer IP adresi
A sınıfından ise alt ağ maskesi 255.0.0.0;
B sınıfından ise alt ağ maskesi 255.255.0.0;
C sınıfından ise alt ağ maskesi 255.255.255.0 değerlerini alır.
Sınıflara dayalı yönlendirme protokollerinde alt ağ bilgisini girmeye gerek yoktur. Çünkü IP adreslerinin ilk oktetine bakılarak otomatik olarak alt ağ maskesi atanır.
Sınıfsız Yönlendirme (Classless Routing)
Sınıfsız alanlar arası yönlendirmede(CIDR); ağa ve kullanıcılara ayrılan bitleri ayırmak için VLSM (Variable Length Subnet Mask), Değişken Uzunlukta Alt Ağ Maskesi, kullanılır. VLSM IP adreslerinin standart alt ağ maskelerini, alt ağlara bölerek daha da verimli kullanılmasına yardımcı olur. Böylelikle herhangi bir sınıfa ait IP adresinden sadece gerekli olan büyüklükte bir ağ elde edilir.
CIDR, VLSM kullanarak yönlendiricilerdeki yönlendirme tablosunu daha genel adreslere özetler. Böylelikle IP adresleri daha verimli kullanılmış ve yönlendirme tablolarının boyutu daha da küçülmüş olur. Örneğin 172.20.0.0/16, 172.21.0.0/16, 172.22.0.0/16, 172.23.0.0/16 adresleri 172.20.0.0/14 adresi olarak özetlenebilir.
172.20.0.0 => 10101100 . 000101|00 . 00000000 . 00000000
172.21.0.0 => 10101100 . 000101|01 . 00000000 . 00000000
172.22.0.0 => 10101100 . 000101|10 . 00000000 . 00000000
172.23.0.0 => 10101100 . 000101|11 . 00000000 . 00000000
-----------------------------------------------------------
172 . 20 . 0 . 0 \14