ASP.NET Data Entitiy Web Sites" ve "ASP.NET Data Linq To Sql Web Sites

Eyl 06, 2013

"ASP.NET" ile bir Web sitesi yapıldığında, genel olarak yapılan tüm işlemler aslında CRUD (Create Read Update Delete - Yarat Oku Güncelle Sil) işlemlerinden ibarettir. Sayfanın bazı kısımları için bu işlemleri kullanıcının yapması beklense de sayfa yöneticisinin tüm veritabanı üzerinde bu işlemleri yapabilme hakkı olması gerekmektedir. Bu işlemlerin yapılabilmesi için sayfa yöneticilerine bir şekilde içerik yönetim sistemi sayfası yazılması gerekir. Küçük çaplı bir veritabanı için bu sayfanın hazırlanması çok zor olmasa da, büyük ve karmaşık bir veritabanını göz önüne aldığımızda tüm tablolar için bu dört işlemin yapılmasını sağlayacak sorguları yazmak ve arayüzleri oluşturmak çok fazla zaman alacaktır.
Visual Studio 2010 ile gelen "ASP.NET Dynamic Web Sites" özelliği sayesinde artık böyle bir sayfa otomatik olarak oluşturulabilir.

  1. İlk olarak Microsoft Visual Studio 2010 başlatılır, File (Dosya)->New (Yeni)->Web Site (Web Sitesi) yolu izlenir ve "Dynamic Data Entities Web Site"seçeneği seçilerek devam edilir.



  2. Web sitesi açıldığı zaman "Solution Explorer" penceresi incelendiğinde normal bir "ASP.NET" Web sitesi oluşturulduğunda gelenden daha fazla ve yeni dosyalar oluştuğu görülmektedir. Bu dosyalarla çalışmaya başlamadan önce sayfaya örnek bir veritabanı eklenir.




  3. Örnek veritabanını eklemek için Web sitesi üzerinde sağ tıklanarak Add New Item (Yeni Öğe Ekle) seçilir.



  4. ADO.NET Entity Data Model seçilir ve Add (Ekle) tıklanır.



  5. Generate from database (Veritabanından türet) seçilerek Next (İleri) tıklanır.



  6. Gelen ekranda New Connection (Yeni Bağlantı) tıklanarak bağlanılacak veritabanı seçilir ve Next (İleri) tıklanır.



  7. Eklenmek istenen tablolar seçilir ve Finish (Bitir) tıklanır.



  8. "Solution Explorer" pencersinden .edmx uzantılı dosya açıldığında eklenmiş olan veritabanı tabloları ekranda belirir.

     

  9. Bir sonraki adımda "Solution Explorer" penceresinden "Global.asax" isimli dosya açılarak  şekilde görünen kod bloğu arasındaki kırmızı ile gösterilmiş satır aktif hale getirilir (yorum özelliği kaldırılır).



  10. Sonraki adımda "ScaffoldAllTables" özelliği true (doğru) yapılır ve "yourdatacontexttype" isimli kod parçası silinerek projede kullanılan "dataContext"ismi yazılır.



  11. Bu adımdan sonra sayfa kullanıma hazır hale  gelmiştir. Ctrl+F5 tuşları ile sayfa test edilir. Ekrana gelen Web sayfası kontrol edildiğinde veritabanı tablo isimleri görülür.



  12. Herhangi bir tablo seçilerek diğer tablolarla ilişkileri görüntülenebilir.  İstenilen tabloya yeni veriler eklenebilir. Var olan veriler görüntülenebilir, güncellenebilir veya silinebilir.

Microsoft Visual Studio 2010 ile yani .NET Framework 4.0 birlikte bir çok yenilik gelmiştir. Bunlardan bir tanesi de Login (Oturum Aç) arayüzüdür. 

  1. Microsoft Visual Studio 2008 ve .NET Framework 3.5 ile oluşturulmuş bir "ASP.NET" projesi:



  2. Microsoft Visual Studio 2010 ve .NET Framework 4.0 ile oluşturulmuş bir "ASP.NET" projesi:



  3. Projeler oluşturulup gelen dosyalar incelendiğinde aradaki farklar açıkça gözükmektedir. Gelen dosyalar arasındaki Account (Hesap) isimli dosya ve bu dosyanın içeriği kullanıcı girişi yaparak çalışmayı devam ettirme olanağı sağlar. Oluşturulan proje çalıştırıldında aşağıdaki gibi ekran ile karşılaşılmaktadır.



  4. Sağ üst kölşede bulunan Log in (Oturum Aç) seçeneği tıklanır.



  5. Gelen ekranda daha önceden kayıt işlemi yapılmışsa kullanıcı adı ve şifre girişi yapılarak oturum açılır. Kayıt yapılmamışsa Register (Kayıt Ol) seçeneği tıklanarak kayıt işlemi gerçekleştirilebilir. Oturum açıldığında ise artık kullanıcı veritabanı dosyalarına erişim hakkı gibi haklara sahip olacaktır.

Bu işlemler sonucunda Microsoft Visual Studio 2010 yardımıyla, içerik yönetim sistemine sahip, kullanıcı kimlik denetimi bulunan ve kendi temel sayfasını üreten bir "ASP.NET" oluşturulmuş olur.